لوکمی در گربه‌ها (Feline Leukemia Virus):
عامل بیماری لوکمی گربه‌ها یک ویروس RNA است. در مناطقی که حیوانات با ریسک بالا وجود دارند شانس ابتلا به این بیماری نیز بیشتر خواهد بود. معمولا در سنین زیر ۴ سال بیشتر این بیماری گریبان حیوانات را می‌گیرد اما ممکن است که حیوانات بالغ را نیز درگیر کند.
یک بیماری ویروسی با عامل رتروویروس (Retrovirus) می‌باشد که دارای ژنوم RNA و انکوژن است. انتقال عمودی (جفت و شیر) و افقی (Cat to Cat) دارد.
🔸ساختار ویروس:
هسته ویروس RNA و دارای آنزیم Reversetranscriptase می‌باشد. یک پروتئین به نام P27 دارد که یک آنتی‌ژن بوده و Core Protein می‌باشد (تمام خانوادهٔ FELV این پروتئین هسته‌ای را دارند) و توسط ایمیونوکروماتوگرافی (IC) و Elisa قابل ردیابی می‌باشد. گلیکوپروتئین غشا با نام Gp70 دارد که زیرگروه‌های آنتی‌ژنی A، B، C را شناسایی میکند و A از همه بیماری‌زا‌تر می‌باشد. پروتئین غشا، آنتی‌ژن P15E می‌باشد که واسطهٔ ایمیونودفیشنسی این ویروس است. شیوع در نقاط مختلف دنیا متفاوت است ولی طبق بررسی‌ها در جاهایی که حیوانات High Risk وجود دارند شانس ابتلا بیشتر است. همچنین با افزایش سن، مقاومت نیز افزایش می‌یابد و در سنین زیر ۴ سال بیشتر رخ می‌دهد، اگرچه گربه سالم و بالغ هم ممکن است بیمار شود.
🔸برنامه‌های بهداشتی
آن‌هایی که واکسینه نشوند و با نمونه‌های FELV+ ارتباط دارند High Risk می‌باشند. تغذیه نامناسب و عفونت انگلی نیز ریسک را افزایش می‌دهد. به طور کلی شیوع در مکان‌های پرورش نژادهای اصیل زیر ۰/۱%، در گربه‌های خانگی که به شکل منفرد نگهداری می‌شوند کمتر از ۱%، در گربه‌های ولگرد بین ۴-۱% و در مکان‌های اندمیک و در کلنی‌های افرادی که به نگهداری تعداد زیادی گربه علاقه دارند ۷۰-۳۰% آلودگی وجود دارد.
🔸انتقال بیماری
متعاقب ارتباط مداوم و طولانی مدت گربه سالم با بزاق و با احتمال کمتر مدفوع، ادرار و سایر ترشحات، گربه مبتلا می‌شود. مثلا استفاده از یک ظرف آب و غذا، انتقال از طریق کک (Flea) هم ممکن است. همینطور زخمهای ناشی از گاز گرفتگی (مبتلا، سالم را گاز بگیرد)، انتقال از طریق جفت و بویژه شیر وجود دارد. رفتار لیس زدن (Grooming) نیز در انتقال موثر است. به طور کلی، تماس مستقیم Oronasal با بزاق آلوده و یا ظرف آب و غذای مشترک، زخمهای گازگرفتگی، از طریق جفت، شیر، عوامل ایاتروژنیک منتقل می‌شود. ویروس حساس می‌باشد و در دمای اتاق در مدت ۴۸ ساعت از بین می‌رود و به خشکی و مواد شوینده (دترجنت) بسیار حساس می‌باشد. پس از ورود آلودگی از طریق Oronasal و یا پوست، ویروس وارد گره‌های لنفاوی ناحیه شده و تکثیر را شروع میکند. در این مرحله در حیواناتی که ایمنی دارند و یا سن بالایی دارند و آنتی‌بادی می‌سازند و یا وراثتی مقاوم اند، بدن بیماری را محدود کرده و از پیشرفت آن جلوگیری میکند ولی اگر پاسخ سیستم ایمنی بدن مناسب نباشد بیماری پیشرفت میکند و طحال و تیموس را فرا می‌گیرد. به این مرحله که ویروس اولیه می‌باشد Antigenamia گویند و بهترین شیوهٔ تشخیص Elisa و IC می‌باشد.
بعد از آنکه ویروس پیشرفت کرد، وارد لکوسیت‌ها و پلاکت‌ها می‌شود و بوسیله آن وارد جریان خون می‌گردد (Cell Associated Viremia) . در این مرحله بهترین روش تشخیص IFA است. با پیشرفت بیشتر، بافت‌های غده‌ای مثل اشک و بزاق درگیر می‌شوند و ویروس وارد اشک، شیر، غدد مخاطی و … می‌شود.
🔸پاتوژنز
این بیماری ۴ نوع عفونت دارد:
۱- مقاوم: علائم بالینی ندارد، بدن ویروس را مهار میکند و بهبود کامل حاصل می‌شود و ویروسی دفع نمی‌شود.
۲- عفونت گذرا (Transient): ابتدا ویرمی اولیه اتفاق می‌افتد و متعاقب آن ۴ تا ۶ هفته بعد Antigenamia رخ می‌دهد و بیمارهای مقاوم و یا واکسن زده و … ممکن است کاملا بهبود یابند و یا وارد فاز بعد شوند.
۳. عفونت خفته (Latent): متعاقب عفونت گذرا رخ می‌دهد. ویروس در سلول‌های مغزاستخوان و بافت‌های لنفوئیدی باقی می‌ماند و حدود ۹ تا ۱۰ ماه این باقی ماندن ویروس ادامه خواهد داشت که ۲ سرنوشت دارد:
اول: بعد از ۱۰ ماه بدن ویروس را حذف میکند و بهبودی حاصل می‌شود.
دوم: متعاقب عفونت ثانویه، کورتون تراپی نابجا و یا ضعف سیستم دفاعی، ویرمی رخ می‌دهد و ویروس توسط Elisa و Ifa قابل شناسایی نیست و تنها راه شناسایی Pcri می‌باشد. بیمار دفع ویروس ندارد ولی ممکن است عود داشته باشد.
۴. پایدار یا پیشرونده (Persistent Infection): مغز استخوان، بافت لنفاوی و بافت غده‌ای گرفتار می‌شوند. ۳۰% بیماران در ۶ ماه اول از بین می‌روند، ۶۰% ظرف ۲سال و ۹۰% در ۴ سال آینده خواهند مرد! انجام واکسیناسیون جهت جلوگیری از بوجود آمدن شکل پایدار می‌باشد یعنی گربه‌ای که واکسن خورده باشد ممکن است علائم شکل گذرا را نشان دهد.
🔸ویروسFELV سه خصوصیت دارد:
۱- انکوژنیک است و ایجاد نئوپلازی میکند (لنفوئیدی و میلوئیدی)
۲- سیتوتوکسیک است و ایجاد آنمی، ترومبوسیتوپنی، نوتروپنی، سقط و مرده زایی میکند.
۳- ایمونوساپرسیو است و برای عفونت‌های فرصت طلب شرایط را فراهم می‌آورد.
🔸علائم بالینی لوکمی:
آنمی و کم‌رنگی مخاطات، مشاهده پتشی و اکیموز، تب، ضعف، کاهش وزن، لنف آدنوپاتی ملایم و هپاتواسپلنومگالی. FELV به تنهایی زئونوز نیست ولی اشخاصی که ضعف سیستم ایمنی دارند به دلیل عفونت ثانویه بهتر است از گربه‌هایFELV مثبت دوری کنند.
🔸تشخیص:
بهترین راه تشخیص Elisa وIC می‌باشد. اهمیت Elisa در این است که False – ندارد ولی ممکن است False+ داشته باشد که باید روی IFA بررسی کنیم و اگر IFA+ شود حتما FELV+ است زیرا IFA ،False+ ندارد.
🔸درمان:
هیچ درمان مؤثری که بیماری را پاک کند وجود ندارد. در این موارد تصمیم با صاحب بیمار است که درمان یا اتونازیا! و در صورت انتخاب درمان، حداکثر ۴ سال دوام می‌آورد. گربهٔ FELV+ باید از سایرین جدا شود تا سرایت کاهش یابد و حتما باید عقیم شود، نباید از خانه خارج شود، ظروف آب و غذا جدا باشد، اگر در کلنی استFELV-ها هر ماه تست شوند. بچه گربه‌ها حتما واکسینه شوند، بالانس تغذیه با جیره غذایی گربه، پرهیز از مصرف گوشت خام (به دلیل توکسوپلاسموز)، تخم مرغ خام (به دلیل سالمونلا) و شیر غیر پاستوریزه.
واکسن به موقع، درمان اتگلی، مراقبت دندان ها، معاینه ۶ ماه یکبار، آزمایش CBC، U/A و FECAL سالیانه.
-درمان ضد ویروسی
🔸واکسیناسیون:
ریسک ابتلا را کم میکند ولی ایمنی ۱۰۰% نمی‌دهد. بهترین راه پیشگیری برای بچه گربه‌ها این است که تا ۶ ماهگی از کلنی دور باشند. واکسیناسیون برای FELV- که داخل منزل نگهداری می‌شوند و عقیم شده‌اند لزومی ندارد و حتی عواقب نیز دارد. واکسن فقط برای گربه‌های High Risk است و جاهایی که حیوانات بی‌سرپرست را نگهداری میکنند. واکسن به شکل کشته (Inactive) به دو صورت اجوانت دار و بدون اجوانت می‌باشد. ۲ دوز واکسن در ۲ و ۳ ماهگی و بعد از یکسال تکرار شود. قبل از تزریق واکسن باید بررسی کرد که گربه Felv+ نباشد. واکسن حتما باید در منتهی الیه Distal پای چپ و به شکل SC تزریق شود زیرا احتمال بروز لنفوسارکوم در موضع تزریق وجود دارد.
منبع: http://vetpars.com
واکسیناسیون سگ و گربه یکی از مهمترین راه‌های پیشگیری از بروز بیماری‌ها می‌باشد. بسیاری از بیماری‌ها اعم از بیماری‌های مشترک حیوان و انسان مثل هاری و یا بیماری‌های ویروسی حیوانات مثل دیستمپر، پاروویروس، یا هپاتیت و غیره با واکسیناسیون مناسب و به موقع قابل پیشگیری می‌باشد.
